فریم ورک های ای جکس (Ajax Frameworks)

فریم ورک (Framework) چیست؟

منظور از فریم ورک (Framework) قابلیتی است که معمولا با کمک گرفتن از مجموعه ای از دستورالعمل ها، کتابخانه ها، رابط کاربری، کلاس ها و در کل امکانات فراهم شده از جانب یک نرم افزار یا یک زبان برنامه نویسی، ساختاری جدید ایجاد می کند تا به کارگیری آن نرم افزار یا زبان برنامه نویسی در راستای اهداف ایجاد فریم ورک، ساده تر و نتیجه با سهولت بیشتری محقق گردد، به عبارتی هدف از ایجاد فریم ورک ها معمولا فراهم نمودن ساز و کاری است که بتوان از امکانات یک نرم افزار یا زبان برنامه نویسی به نحو سریع تر و در برخی موارد کاملتر و حرفه ای تر استفاده کرد، فریم ورک های ای جکس نیز از این امر مستثنی نیستند و قابلیت ارسال درخواست و دریافت پاسخ از سرور و همچنین کار با آبجکت XMLHttpRequest را دارند و معمولا برای ساخت برنامه های تحت وب با رابط کاربری (User Interface) بهینه به کار می روند.

فریم ورک های ای جکس چه قابلیت هایی دارند؟

اینکه استفاده از یک فریم ورک ای جکس چه قابلیت هایی در اختیار مان قرار می دهد شاید به نوعی هدف و ضرورت استفاده از آن را مشخص می کند، همان طور که در مقدمه این مطلب ذکر شد برای کاربردهای معمول و استفاده های عادی شاید استفاده از فریم ورک ها آن هم در شرایط سرعت و کیفیت پائین اتصال اینترنت کاربر کار درستی نباشد و موجب به دردسر افتادن خیلی از کاربران شود، اما برای پروژه های بزرگ که نیاز به هماهنگی بین اعضای گروه وجود دارد یا اگر انجام کارکردهای خاص و زمانبر در مدت زمانی کوتاه مد نظر است می تواند گزینه ضروری و مناسب تلقی شود، از طرفی در ادامه خواهیم دید شیوه هایی وجود دارد که با آن می توانیم از فریم ورک های پر کاربرد استفاده کنیم تا با یک بار بارگذاری فایل ها در حافظه مرورگر دیگر کاربر برای بازدید از سایت های دیگر با فریم ورک مشابه زمان انتظار و مصرف ترافیک اینترنت اضافه نداشته باشد.

پر کاربرد ترین فریم ورک ها و کتابخانه های ای جکس

اینکه برای کار با ای جکس از چه فریم ورکی باید استفاده کنیم مسئله بسیار مهمی است چرا که انتخاب اشتباه می تواند دوباره کاری های زیادی را سبب شود و آرامش ما را بر هم زند! به همین دلیل توصیه می شود از فریم ورک هایی استفاده کنیم که شناخته شده، پرکاربرد و به روز باشند، در زیر لیستی جهت نمونه ارائه می شود.

کتابخانه جی کئوری (jQuery Library)

جی کئوری (jQuery) در واقع یک کتابخانه (Library) از متدها و توابع جاوا اسکریپتی با پشتیبانی از ای جکس است،  یادگیری این کتابخانه بسیار آسان و کاربردی است و مثال های زیادی برای کار با آن در فضای وب وجود دارد، در واقع شعار برنامه نویسان و توسعه دهندگان jQuery کم بنویس و کارهای زیاد انجام بده (Write Less, Do More) است!، این فریم ورک در آدرس 

jquery.com

در دسترس قرار دارد و کافی است فایل اصلی آن را دانلود و در صفحه خود به صورت یک سورس جاوا اسکریپتی معمولی وارد کنیم، سپس می توانیم از قابلیت ها و دستورات آن متناسب با نیاز برنامه استفاده کنیم:

https://api.jquery.com/jquery.ajax/

مثال:

<input name="user" id="user" type="text">
<div id="result"></div>
<script>
var user = $("#user").val();
$.ajax({
  type: "GET",
  url: "index.php",
  data: user,
  cache: false,
  success: function(data){
     $("#result").text(data);
  }
});
</script>

در این نمونه کد مقادیر فیلد متنی user به فایل index.php ارسال و نتیجه در بلاک div با آی دی result نمایش داده می شود.
در صورت آشنایی با جاوا اسکریپت کار با جی کئوری بسیار ساده تر و روند فرآیندها سریع تر خواهد بود.

رابط برنامه های کاربردى گوگل یا Google APIs

یکی دیگر از پرکاربردترین کتابخانه های توابع و کلاس ها در ای جکس توسط تیم توسعه وب گوگل ارائه شده است، این بستر عمدتا مبتنی بر جی کئوری است و جهت ایجاد ساز و کاری برای استفاده از امکانات برنامه ها و خدمات مختلف این غول دنیای فناوری در دسترس است که تحت عنوان Google APIs (API مخفف Application Programming Interface یا رابط برنامه کاربردی) شناخته می شود، بیشتر سایت هایی که از فریم ورک های ای جکس استفاده می کنند ترجیح می دهند از این سورس های آماده بهره بگیرند چرا که کافی است کاربر یک بار از سایتی با این API دیدن کند تا از آن پس فایل فریم ورک در حافظه مرورگر ذخیره شده و در مشاهدات بعدی از همان صفحه یا سایر صفحاتی که از فایل مشابه استفاده می کنند به سرعت بارگذاری شود، این کتابخانه ای جکس گوگل در آدرس های مستقیم به فایل آن قابل دسترسی است، به طور مثال نمونه کد زیر آدرس نسخه 1.7.1 جی کئوری بهینه شده (فشرده سازی شده) را فراخوانی می کند که باید کد آن را مطابق نمونه زیر در صفحه خود درج کنیم (یا حتی می توانیم فایل را دانلود کرده و در سرور خود آپلود و فراخوانی کنیم).

<script src="http://ajax.googleapis.com/ajax/libs/jquery/1.7.1/jquery.min.js"></script>

همچنین بد نیست به آدرس 

https://developers.google.com/closure

نیز سری بزنیم (متاسفانه در حال حاضر این لینک برای IP های ایران مسدود است)، در این آدرس توسعه دهنده گان گوگل مجموعه ابزارهایی را تحت عنوان Closure Tools معرفی کرده اند که برای استفاده بهینه از جاوا اسکریپت می تواند کاربردی باشد.

کتابخانه ای جکسی مایکروسافت

برای کسانی که به زبان ASP.NET برنامه نویسی می کنند امکانات بسیار خوبی در زمینه متدهای ای جکس و کتابخانه های از پیش طراحی شده توسط شرکت مایکرسافت ارائه شده است که در آدرس 

asp.net/ajax

قابل دسترسی است.

سایر فریم ورک های ای جکس

در پایان این مطلب بد نیست اشاره ای داشته باشیم به سایر فریم ورک های مرتبط با ای جکس از جمله کتابخانه Mootools در آدرس

mootools.net

کتابخانه Prototype  در آدرس 

prototypejs.org

و همچنین کلاس (در حال تکمیل شدن) Tiny Ajax برای PHP در آدرس

codeigniter.com/wiki/TinyAjax

به نظر می رسد W3C با توسعه آبجکت XMLHttpRequest در نسخه های بعدی نیاز به استفاده از فریم ورک ها را به حداقل ممکن کاهش خواهد داد.