» انتخاب ردیف ها با دستور SELECT در MySQL

کاربرد دستور SELECT در MySQL

پیش تر گفتیم که صرف ساخت دیتابیس (Database)، جدول (Table)، ستون (Column) و وارد کردن اطلاعات ردیف بندی شده (Rows) در آن تمام کار ما با MySQL نیست، در واقع این فرآیندها جزء مرحله دریافت و نگهداری اطلاعات هستند، اما اگر بخواهیم مجددا از این داده ها در قسمت های مختلف برنامه استفاده کنیم نیاز است که به کمک PHP ردیف های مد نظر را انتخاب (Select) نموده و فراخوانی کنیم، این کار در تعامل بین PHP و MySQL با دستور SELECT و پارامترهای آن انجام می شود که با توجه به نیاز برنامه و تنظیماتی که انجام می دهیم اطلاعات خاصی را از ردیف های موجود در جداول انتخاب و فراخوانی می کند تا پردازش مورد نظر روی آنها صورت گرفته و احتمالا به خروجی ارسال شوند.

شیوه نگارش (Syntax) دستور SELECT در MySQL

شیوه نگارش یا Syntax دستور SELECT در MySQL به صورت نمونه زیر است و به طور معمول همراه با پارامتر FROM استفاده می شود:

SELECT col_1, col_2 FROM tbl

مثال:

//انتخاب ردیف از تمام ستون ها
mysqli_query($conn, "SELECT * FROM table");

//انتخاب ردیف از یک یا چند ستون خاص
mysqli_query($conn, "SELECT id, name FROM table");

توضیح:
- در مورد mysqli_query گفتیم که یک تابع درونی در اکستنشن MySQLi است که جهت اجرای فرآیند پرس و جو بین کدهای PHP و دیتابیس MySQL کاربرد دارد.
- بعد از عبارت SELECT می توانیم از علامت * استفاده کنیم که در اینصورت ردیف های مربوط به تمام ستون ها به عنوان نتیجه پرس و جو انتخاب می شوند، این حالت در شرایطی که صرفا ستون یا ستون های خاصی مد نظرمان باشد مناسب نیست و فشار بیشتری به دیتابیس تحمیل می کند که در برنامه های با تعداد کاربر بالا ممکن است مشکل ساز شود، روش بهینه این است که صرفا نام ستون هایی که اطلاعات آنها مد نظرمان است را پس از عبارت SELECT درج کنیم (جداسازی با کاراکتر کاما ',').
- دستور SELECT FROM با پارامترهای دیگری از جمله WHERE تکمیل می شود که در ادامه سری آموزش های مقدماتی MySQL در این خصوص خواهیم گفت.
- پس از اجرای یک Query با دستور SELECT FROM بر اساس نوع درخواست و تنظیمات ما، مقادیر یا ردیف هایی به عنوان نتیجه پرس و جو برگردانده می شود، این مقادیر می تواند اطلاعات موجود در دیتابیس یا به طور مثال تعداد ردیف های انتخابی باشد.
- برای استفاده از نتیجه پرس و جو بهتر است تابع mysqli_query را به یک متغیر نسبت دهیم تا اطلاعات در ادامه برنامه در متغیر قابل دسترسی و مدیریت باشند، به فرض:

$query = mysqli_query($conn, "SELECT id, name FROM table");

نکته: نمونه کدهای بالا در PHP جنبه کاربردی ندارند و صرفا مرحله انتخاب ردیف ها را شامل می شوند، برای استخراج نتایج برگردانده شده از پرس و جو نیاز به توابع و کدنویسی بیشتری است که در ادامه آموزش حاضر بررسی خواهیم کرد.

پردازش و خروجی با تابع mysqli_fetch_array و متد fetch_array

پس از انتخاب اطلاعات ستون ها با دستور SELECT و نسبت دادن نتیجه برگردانده شده به متغیر، می توانیم با حلقه while در PHP و با کمک تابع mysql_fetch_array (برنامه نویسی رویه ای) یا متد fetch_array (برنامه نویسی شی گرا) مقادیر موجود در متغیر را از حالت آبجکت (Object) به صورت آرایه تبدیل کرده و پردازش مورد نظرمان را روی آنها اعمال یا مقادیر را در خروجی چاپ کنیم، در مثال های زیر از جدول books که در آموزش های قبل ساختیم اطلاعات ستون های book و level را به دو روش برنامه نویسی رویه ای و شی گرا دریافت کرده ایم.
برنامه نویسی رویه ای (Procedural):

<?php
//اتصال به دیتابیس
$conn = mysqli_connect("localhost", "username", "password", "dbname");

if(!$conn){
    echo "PHP & MySQL Connection: Error! " . mysqli_connect_errno() . ' - ' . mysqli_connect_error();
    exit;
} else{    
    //سازگاری با حروف فارسی
    $sql = "SET NAMES 'utf8'";
    $query = mysqli_query($conn, $sql);
    
    //اانتخاب اطلاعات از جدول و ستون ها
    $sql = "SELECT book, level FROM books";
    $query = mysqli_query($conn, $sql);
    
    if(!$query){
        echo "Selecting From Table books: Error! " . mysqli_error($conn) . '<br>';
    } else{
        //تعداد ردیف های انتخاب شده
        $count = mysqli_num_rows($query);
        $loop = 1;
        
        //پردازش و خروجی ردیف های اطلاعات
        if($count > 0){
            echo '<div style="direction: rtl; border: 1px solid #999;">';
            
            echo 'تعداد ردیف ها: ' . $count . '<br><br>';

            while($row = mysqli_fetch_array($query)){
                echo 'ردیف ' . $loop . ' => ' . 
                'کتاب: ' . $row['book'] . ' - ' . 
                'سطح: ' . $row['level'] . '<br><br>';
                
                $loop++;
            }
            
            echo '</div>';
        } else{
            echo "No Rows Found in Table books!";
        }
    }
}

//پایان اتصال
mysqli_close($conn);
?>

برنامه نویسی شی گرا (Object-oriented):

<?php
//اتصال به دیتابیس
$conn = new mysqli("localhost", "username", "password", "dbname");
if(!$conn) {
    echo "PHP & MySQL Connection: Error! " . $conn->errno . ' - ' . $conn->error;
    exit;
} else {   
    //سازگاری با حروف فارسی
    $sql = "SET NAMES 'utf8'";
    $conn->query($sql);
    
    //اانتخاب اطلاعات از جدول و ستون ها
    $sql = "SELECT book, level FROM books";
    $query = $conn->query($sql);
    
    if(!$query){
        echo "Selecting Table books: Error! " . $query->error() . '<br>';
    } else{
        //تعداد ردیف های انتخاب شده
        $count = $query->num_rows;
        $loop = 1;
        
        //پردازش و خروجی ردیف های اطلاعات
        if($count > 0){
            echo '<div style="direction: rtl; border: 1px solid #999;">';
            
            echo 'تعداد ردیف ها: ' . $count . '<br><br>';

            while($row = $query->fetch_array()){
                echo 'ردیف ' . $loop . ' => ' . 
                'کتاب: ' . $row['book'] . ' - ' . 
                'سطح: ' . $row['level'] . '<br><br>';
                
                $loop++;
            }
            
            echo '</div>';
        } else{
            echo "No Rows Found in Table books!";
        }
    }
}

//پایان اتصال
$conn->close();
?>

توضیح:
- در این نمونه کدها فرض بر این است که جدول books را با سه ستون id، book و level از قبل ساخته ایم (رجوع به آموزش های گذشته).
- تابع mysqli_num_rows و متد num_rows تعداد ردیف هایی که به عنوان نتیجه پرس و جو انتخاب شده اند را برمی گردانند، اگر این مقدار 0 باشد یعنی هیچ ردیفی مطابق با پرس و جوی ما انتخاب نشده است.
- در صورت موفقت آمیز بودن پرس و جو نتیجه به صورت MySQL Result Object خواهد بود، این آبجکت جهت استفاده در کدهای PHP معمولا باید تبدیل به آرایه شود که در ادامه توضیح خواهیم داد.
- تابع mysqli_fetch_array نتیجه برگردانده شده توسط تابع mysqli_query و متد fetch_array نتیجه برگردانده شده توسط متد query را به آرایه قابل استفاده در PHP تبدیل می کنند.
- آرایه به دست آمده با تابع mysqli_fetch_array یا متد fetch_array با کلید و مقدار در کدهای PHP در دسترس است که در حلقه while می توانیم از ردیف های برگردانده شده خروجی بگیریم.
- در مثال های بالا مقادیر داخل علامت های [ ] در حلقه while نام ستون های جدول دیتابیس هستند که در هر دور حلقه while تا زمانی که کلید و مقداری در آرایه برای خروجی دادن وجود داشته باشد برای هر ردیف انتخاب شده تکرار می شوند.
- برای درک بهتر می توانیم با تابع var_dump در PHP از متغیر row در حلقه while خروجی بگیریم، مثال:

var_dump($row);

array (size=4)
  0 => string 'آموزش HTML' (length=15)
  'book' => string 'آموزش HTML' (length=15)
  1 => string 'مقدماتی' (length=14)
  'level' => string 'مقدماتی' (length=14)

همان طور که مشخص است MySQL نتیجه را هم به صورت کلیدهای عددی و هم رشته ای برمی گرداند که می توانیم از هر دو حالت برای گرفتن خروجی استفاده کنیم، به فرض:

$row['book'];
$row[0];

استفاده از دو شیوه بالا نتیجه یکسان خواهد داشت.
- در حالت شی گرا علاوه بر متد fetch_array می توانیم از متد fetch_assoc نیز استفاده کنیم، عبارت assoc به معنی Associative Array است که در این حالت نتیجه پرس و جو به صورت آرایه ای است که نام ستون ها (رشته متنی) به عنوان کلید آرایه تنظیم شده است، به فرض:

$row['book'];

علاوه بر مواردی که گفته شد شیوه های دیگری نیز برای دریافت نتیجه پرس و جو در حلقه while وجود دارد از جمله استفاده از تابع mysqli_fetch_row و متد fetch_row، تابع mysqli_fetch_object و متد fetch_object که به جهت کاربرد کمتر و جلوگیری از طولانی شدن مبحث در این مرحله به ذکر چند مثال بسنده می کنیم:

$query = mysqli_query($conn, "SELECT book, level FROM books");
while($row = mysqli_fetch_row($query)){
    echo $row[0] . ': ' . $row[1] . '<br>';
}

$query = $conn->query("SELECT book, level FROM books");
while($row = $query->fetch_row()){
    echo $row[0] . ': ' . $row[1] . '<br>';
}

$query = mysqli_query($conn, "SELECT book, level FROM books");
while($row = mysqli_fetch_object($query)){
    echo $obj->book . ': ' . $obj->level . '<br>';
}

$query = $conn->query("SELECT book, level FROM books");
while($obj = $query->fetch_object()){
    echo $obj->book . ': ' . $obj->level . '<br>';
}

نتیجه این پرس و جوهای فرضی می تواند به صورت زیر باشد:

آموزش HTML: مقدماتی
آموزش PHP: پیشرفته
آموزش MySQL: پیشرفته

پرس و جوهای SELECT در MySQL عموما با قسمت WHERE همراه هستند که در مباحث پیش رو در خصوص استفاده از دستور WHERE و پارامترهای آن توضیح خواهیم داد.