شنبه ۲۲ شهریور ۱۴۰۴

Saturday, September 13, 2025 GMT +3:30

آموزش ساخت پنل ورود و خروج سایت با PHP و MySQL

mysql-php-login-logout

در مطلب قبل از بخش آموزش کاربردی PHP و MySQL با نحوه برنامه نویسی سیستم ساده عضویت کاربران در سایت آشنا شدیم، فرم HTML جهت ورود اطلاعات کاربران را نیز با چند فیلد شامل نام کاربری و کلمه عبور جهت نمونه ساختیم و در سمت سرور با کدنویسی PHP داده ها را کنترل و در نهایت در دیتابیس ذخیره کردیم، اکنون در این آموزش می خواهیم کار را با ساخت فرم ورود و خروج تکمیل کنیم تا کاربران پس از ثبت نام در سایت بتوانند به محیط مدیریت وارد شده و از امکانات پنل کاربری شخصی خود استفاده کنند، در این مطلب خواهیم دید که مبحث مربوط به نشست ها (سشن یا Session) برای ایجاد فرم ورود و خروج تا چه میزان اهمیت دارد و با نحوه اعمال تنظیمات سفارشی مربوط به آن بیشتر آشنا خواهیم شد.

سشن (Session) یا نشست چیست و چه کاربردی دارد؟


قبل از اینکه به کدنویسی کار بپردازیم لازم است نگاهی داشته باشیم به اینکه چرا باید در فرآیند ورود و خروج از سشن (Session) یا نشست استفاده کنیم، اصلا این اصطلاح به چه معنی است و چه کاربردی دارد؟
برای درک صحیح مطلب اجازه دهید با یک مثال موضوع را شرح دهیم، فرض کنیم می خواهیم وارد یک نمایشگاه بزرگ کتاب با غرفه های متعدد شویم و برای این کار از قبل در سیستم نمایشگاه اطلاعاتمان را وارد و ثبت نام کرده ایم، در قسمت ورودی نمایشگاه پس از ارائه مدارک شناسایی و در صورت انطباق صحیح نام کاربری و کلمه عبور با اطلاعات موجود در دیتابیس افراد ثبت نام شده، برگه ای با شماره کد اختصاصی و تاریخ انقضاء مشخص به ما تعلق می گیرد که برای ورود به غرفه های گوناگون باید آن را ارائه کنیم (برگه را سشن، کد اختصاصی را همان مقدار سشن و غرفه ها را صفحات یک سایت فرض می کنیم)، در هر ورود به غرفه ها نیز صحت سشن و مدت اعتبار آن بررسی و در صورت تائید با مدت اعتبار جدید به روزرسانی می شود، بر همین روال و با توجه به سیاست های مدیریت ممکن است بعد از خروج از نمایشگاه دیگر نتوانیم با آن برگه وارد شویم (اعتبار برگه منقضی شود) و یا بعد از گذشت چند دقیقه یا چند ساعت اگر وارد هیچ غرفه ای نشده باشیم این اتفاق رخ دهد و مجبور به گرفتن برگه جدید از قسمت ورودی نمایشگاه شویم، حال اگر این برگه که روی آن کد اعتباری ما در مراجعه فعلی به نمایشگاه درج شده است به هر دلیل دریافت نشود یا از بین برود غرفه ها نمی توانند هویت ما را شناسایی کنند و لذا ممکن است اجازه دسترسی به خدماتشان را ندهند.
مشابه همین حالت به نوعی در سایت های وب در مورد بحث نشست یا سشن (Session) اتفاق می افتد، با اجرای هر درخواست ورود و در صورت تائید اطلاعات (معمولا شامل نام کاربری و کلمه عبور) برنامه فایلی با مقدار متنی اختصاصی برای هر کاربر در سرور و همچنین در مرورگر او ایجاد می کند (به فایلی که در سرور ایجاد می شود فایل سشن و به فایلی که در مرورگر ایجاد می شود کوکی گفته می شود) تا در هر بار درخواست صفحات سایت مرورگر مقدار کوکی را ارسال کرده و برنامه با تطبیق اطلاعات ارسالی با مقدار سشن بررسی کند که آیا کاربر مورد نظر دارای اعتبار لازم برای استفاده از صفحه درخواستی می باشد یا خیر، گفتیم این اعتبار در صورتی به کاربر تعلق می گیرد که او نام کاربری و کلمه عبور را به طور صحیح وارد کرده باشد و متغیرهای سشن مربوط به آن نام کاربری در سمت سرور از قبل تنظیم شده و دارای اعتبار باشند (به فرض نشست منقضی نشده یا کاربر از سیستم خارج نشده باشد).
هر نشست در PHP به صورت پیش فرض تا 24 دقیقه اعتبار دارد و اگر در این مدت کاربر هیچ صفحه ای را فراخوانی نکند باید مجددا وارد سایت شود، با فراخوانی هر صفحه مدت اعتبار نشست برای 24 دقیقه دیگر تمدید خواهد شد، این حالت را می توانیم تغییر دهیم که در این خصوص در آموزش بعد مفصل توضیح خواهیم داد.

ساخت دیتابیس، جدول، ستون ها و درج نمونه اطلاعات


کاربران برای ورود به پنل مدیریت ابتدا باید در سایت ثبت نام کرده باشند که در آموزش قبل در این خصوص به صورت اختصاصی صحبت کردیم، لذا در این مطلب جهت جلوگیری از تکرار مباحث گذشته از توضیح دوباره بخش ثبت نام خودداری می کنیم، در صورتی که آموزش قبل را مطالعه نکرده اید لطفا ابتدا با پیروی از مطالب آموزش مندرج در آدرس زیر، دیتابیس، جدول و ستون ها را ساخته و نمونه اطلاعات اولیه را در آن وارد نمائید:
آموزش ساخت فرم عضویت در سایت با PHP و MySQL
پس از ساخت دیتابیس، جدول، ستون ها و درج نمونه اطلاعات اولیه، ساز و کار لازم برای ایجاد مرحله ورود اعضاء به پنل مدیریت فراهم می شود.

ایجاد فولدری با نام php-mysql-signin


برای تجمیع و مدیریت ساده تر فایل های سیستم پنل ورود و خروج سایت بهتر است یک دایرکتوری مجزا در نظر بگیریم، در این آموزش فولدری با نام دلخواه php-mysql-signin ساخته ایم که در مجموع چند فایل و فولدر زیر را شامل می شود:
- فایل config.php، حاوی اطاعات اتصال به دیتابیس.
- فایل index.php، فرم HTML ورود به پنل مدیریت و ترکیب آن با دستورات PHP.
- فایل login.php، بررسی معتبر بودن اطلاعات ارسالی کاربران و انتقال به پنل مدیریت.
- فایل panel.php، پنل مدیریت کاربران سایت.
- فایل logout.php، انقضای کامل نشست و خروج از پنل مدیریت.
- فولدر lib، شامل فایلی با نام password_compat.php جهت استفاده از قابلیت های توابع جدید کلمه عبور در نسخه 5.5 و قدیمی تر PHP.
در ادامه با جزئیات این فایل ها را بررسی می کنیم.

تنظیم اطلاعات اتصال به دیتابیس در فایل config.php


برای اتصال به دیتابیس نیاز به تنظیم چند پارامتر در تابع mysqli_connect است که شامل نام سرور، نام کاربری دیتابیس، کلمه عبور دیتابیس و در نهایت عنوان دیتابیس است، برای تجمیع این موارد و استفاده چندباره از تنظیمات پیکربندی در صفحات مختلف معمولا از فایل Configuration استفاده می شود که در این آموزش نیز بر همین اساس اطلاعات را در فایلی با نام دلخواه config.php به صورت نمونه زیر قرار داده ایم:
<?php
//تنظیمات اتصال به دیتابیس
$config = array(
    'host' => 'localhost',
    'db_user' => 'نام کاربری دیتابیس',
    'db_pass' => 'کلمه عبور دیتابیس',
    'db_name' => 'نام دیتابیس'
);
?>
این فایل جهت نمونه است و باید مطابق با اطلاعات دیتابیسمان تکمیل شود.

فرم HTML جهت ورود و خروج در فایل index.php


مشابه آنچه در آموزش مربوط به ساخت فرم عضویت در سایت با PHP و MySQL دیدیم برای ورود به پنل مدیریت هم به فرم HTML جهت دریافت نام کاربری و کلمه عبور اعضاء نیازمندیم، البته اگرچه این فرم به صورت HTML است اما بهتر است پسوند فایل را به صورت php ذخیره کنیم چون به دلیل کار با سشن و دریافت اطلاعات از کاربر و به فرض نمایش پیام در حالت ورود و خروج از پنل سایت به کدنویسی PHP نیاز خواهیم داشت، به هر صورت ابتدا فرم زیر را در فایلی با پسوند php و نام دلخواه index.php ایجاد می کنیم:
<?php
if(!isset($check)){
$text = null;
$username = null;
}
?>
<!DOCTYPE html>
<html lang="fa">
<head>
<meta charset="utf-8">
<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">
<title>وبگو | فرم HTML ورود کاربر به پنل مدیریت سایت</title>
<!-- Webgoo.ir -->
<style>
body{
font-family:Tahoma, Geneva, sans-serif;
direction:rtl;
font-size:12px;
line-height: 22px;
}
.error{
height: 30px;
width: 100%;
color: #dd000a;
}
</style>
</head>
<body>
<?php echo $text; ?>
<form action="login.php" method="post">
<label for="user">نام کاربری:</label>
<input name="username" id="user" type="text" value="<?php echo $username; ?>" maxlength="255" dir="ltr">
<label for="pass">کلمه عبور:</label>
<input name="password" id="pass" type="password" maxlength="255" dir="ltr">
<input name="check" type="hidden" value="1">
<input type="submit" value="ورود به پنل">
</form>
<hr>
- قبل از ورود کاربر به پنل مدیریت سایت ابتدا باید اطلاعات اتصال به دیتابیس را در فایل config.php در آرایه config تعریف کرده باشیم، نام کاربری در لوکال هاست معمولا root و بدون کلمه عبور است.<br>
- اجرای صحیح این کد مستلزم ساخت دیتابیس، جدول، ستون ها و درج نمونه اطلاعاتی است که در آموزش نحوه ساخت فرم عضویت سایت توضیح داده ایم (در صورتی که این آموزش را مطالعه نکرده اید لطفا به بخش آموزش های کاربردی MySQL مراجعه کنید).<br>
- دقت کنیم برای رمزنگاری کلمه عبور در مرحله عضویت کاربر از تابع password_hash استفاده کرده ایم، این تابع از نسخه PHP 5.5 در دسترس است، برای سازگاری نسخه های قدیمی تر کتابخه password_compat به کدها اضافه شده است.<br>
</body>
</html>
توضیح:
- دو فیلد اصلی در فرم ورود با نام های username و password مشخص شده اند، فیلد مربوط به کلمه عبور از نوع password است تا کلمه عبور کاربر به شکل حفاظت شده و مخفی وارد شود.
- اطلاعات این فرم به فایلی با نام دلخواه login.php و با متد POST ارسال می شود، با توجه به آدرس دهی قسمت action فرم این فایل باید در کنار فایل index.php قرار داشته باشد.
- فیلد مخفی با نام فرضی check جهت اطمینان از ارسال فرم ورود توسط کاربر است.
- تکه کدهای PHP استفاده شده در این فایل هماهنگ با سایر فایل هایی هستند که در ادامه بررسی خواهیم کرد.

بررسی وضعیت ورود کاربر با فایل login.php


پس از اینکه کاربر اطلاعات خود را در فرم ورود وارد کرده و بر روی دکمه ارسال کلیک می کند، داده ها شامل نام کاربری و کلمه عبور در سرور و کدهای PHP دریافت می شوند، در این مرحله برای اینکه کاربر دسترسی مجاز به پنل کاربری داشته باشد مقادیر ارسالی باید با آنچه که در دیتابیس سرور وجود دارد تطبیق داده شوند، به طور معمول این تطبیق با برنامه نویسی PHP و MySQL انجام می شود که این کار در نمونه کد زیر هماهنگ با فرم عضویتی که در آموزش قبل ساختیم انجام شده است:
<?php
//شروع نشست
session_name('panel');
session_start();

//پیش فرض
$_SESSION['access'] = false;
$_SESSION['user'] = null;
$error = 0;
$text = null;

//فایل تنظیمات اتصال به دیتابیس
include_once('config.php');

//تعریف توابع کلمه عبور در نسخه های پائین تر از PHP 5.5
if(!function_exists('password_hash')) {
    include_once('lib/password_compat.php');
}

//دریافت و تعریف متغیرها
@$username = $_POST['username'];
@$password = $_POST['password'];
@$check = $_POST['check'];

/* بررسی معتبر بودن اطلاعات ارسالی کاربر در صورت ارسال فرم */
if($check == 1) {
    //نام کاربری
    if(!isset($username) || empty($username)) {
        $error = 1;
        $text = "نام کاربری خود را وارد کنید!";
    } //کلمه عبور
    elseif(!isset($password) || empty($password)) {
        $error = 1;
        $text = "کلمه عبور خود را وارد کنید!";
    }

    //بررسی خطا
    if($error === 0) {
        //اتصال به دیتابیس
        $conn = mysqli_connect($config['host'], $config['db_user'], $config['db_pass'], $config['db_name']);

        if(!$conn) {
            echo "PHP & MySQL Connection: Error! " . mysqli_connect_errno() . ' - ' . mysqli_connect_error();
            exit;
        } else {
            //ایمن سازی پارامترها
            $username = mysqli_real_escape_string($conn, $username);

            //نام جدول
            $tbl_name = "users";

            //اانتخاب اطلاعات از جدول و ستون
            $sql = "SELECT `password` FROM $tbl_name WHERE `username` = '$username' LIMIT 1";
            $query = mysqli_query($conn, $sql);

            if(!$query) {
                echo "Selecting From Table $tbl_name: Error! " . mysqli_error($conn) . '<br>';
            } else {
                //تعداد ردیف های انتخاب شده
                $count = mysqli_num_rows($query);

                if($count === 0) {
                    $error = 1;
                    $text = "نام کاربری یا کلمه عبور اشتباه است!";
                } else {
                    while($row = mysqli_fetch_array($query)) {
                        $db_hashed_password = $row['password'];

                        //تطبیق کلمه عبور
                        if(password_verify($password, $db_hashed_password)) {
                            $_SESSION['access'] = true;
                            $_SESSION['user'] = $username;
                            header("Location: panel.php");
                            exit;
                        } else {
                            $error = 1;
                            $text = "نام کاربری یا کلمه عبور اشتباه است!";
                        }
                    }
                }
            }
        }

        //پایان اتصال
        mysqli_close($conn);
    }
}

//بارگذاری مجدد فرم ورود در صورت بروز خطا یا فراخوانی مجدد
if($check != 1 || $error == 1) {
    if($error == 1) {
        $text = '<div class="error">' . $text . '</div>';
    }

    include_once('index.php');
}
?>
دقت کنیم این آموزش هماهنگ با ساختار ایجاد شده در آموزش قبلی است.
توضیح:
- اگر بخواهیم نام سشن و کوکی به صورت سفارشی و دلخواه تنظیم شود می توانیم با تابع session_name این کار را انجام دهیم، در غیر اینصورت مفسر PHP به صورت پیش فرض از نام PHPSESSID برای سشن و کوکی استفاده خواهد کرد.
- در گام دوم با تابع session_start یک نشست یا سشن را برای ورود فعلی تعریف می کنیم، دقت کنیم که این تابع باید قبل از ارسال هر نوع خروجی به مرورگر تنظیم شود در غیر اینصورت خطای 
Warning: Cannot modify header information - headers already sent...
دریافت خواهیم کرد.
- در مرحله بعد متغیرهای پیش فرض برنامه را با مقادیر اولیه تعریف می کنیم.
- با توجه به اینکه توابع مربوط به رمزنگاری و تطبیق کلمه عبور (password_hash و password_verify) در نسخه های قدیمی PHP در دسترس نیستند، از کتابخانه جایگزین password_compat بدین منظور استفاده کرده ایم تا برنامه با این نسخه ها نیز سازگار باشد.
- مقادیر ارسالی کاربر از فرم را در متغیرهایی دریافت می کنیم تا در ادامه کدها از این اطلاعات استفاده کنیم، در اینجا توجه به پارامتر نام (name) فیلدهای input اهمیت زیادی دارد، چرا که متغیرها و مقادیر آنها بر اساس نام فیلد و متد POST مقداردهی می شوند.
- قسمت مربوط به متغیر check برای اطمینان از ارسال فرم توسط کاربر درنظر گرفته شده است، نوع input به صورت hidden یا مخفی است و جلوه ظاهری ندارد اما با ارسال فرم مقدار 1 به سرور ارسال می شود که با این شیوه می توانیم بین دو حالت ارسال و عدم ارسال فرم در کدهای PHP تفاوت قائل شویم.
- برای اعتبارسنجی مقادیر ارسال شده از فرم ورود از دستورات شرطی if و elseif و توابع isset (بررسی وجود یک متغیر) و empty (بررسی خالی نبودن مقدار متغیر) استفاده کرده ایم.
- سپس اتصال به پایگاه داده را با توجه به اطلاعات موجود در فایل config.php برقرار می کنیم، برای سرور مجازی یا لوکال هاست معمولا از نام کاربری root و بدون پسورد استفاده می شود، نام پایگاه داده نیز بستگی به خودمان و دیتابیسی دارد که پیشتر ساخته ایم (در آموزش های مقدماتی MySQL دیدیم که دیتابیس را هم می توانیم با کدهای PHP و هم به صورت دستی در برنامه phpMyAdmin بسازیم).
- بعد از برقراری اتصال به پایگاه داده باید متغیر نام کاربری را با تابع mysqli_real_escape_string ایمن سازی کنیم تا از برنامه در مقابل نفوذ احتمالی به پایگاه داده حفاظت کرده باشیم، البته یادآور می شویم تابع عنوان شده صرفا جهت نمونه و برای کاربردهای متداول است، در صورت لزوم می توانیم از روش های پیشرفته تری مانند Prepared Statement و Bind Param نیز برای افزایش ضریب امنیت استفاده کنیم.
- با دستور SELECT بررسی می کنیم تا ببینیم آیا کاربری با این مشخصات در دیتابیس برنامه وجود دارد یا خیر، اگر تعداد فیلدهای انتخاب شده برابر با 0 باشد (mysqli_num_rows تعداد ردیف های نتایج یک پرس و جو را برمی گرداند)، پس چنین کاربری وجود ندارد و پیغام خطا نمایش داده می شود، در غیر اینصورت اگر مقادیر 1 برگردانده شود این نام کاربری وجود دارد و وارد مرحله تطبیق کلمه عبور می شویم.
- اگر کاربر مشخصات را صحیح وارد کرده و تطبیق با تابع password_verify صحیح (true) باشد دو متغیر از نوع SESSION تنظیم می کنیم، مقادیر access جهت تعیین وضعیت دسترسی مجاز یا غیرمجاز و مقادیر user نام کاربری را در خود نگهداری می کند (در تابع password_verify آرگیومنت اول مقدار خام کلمه عبور دریافتی از فرم ورود و آرگیومنت دوم کلمه عبور رمزی شده ای است که قبلا در مرحله ثبت نام در دیتابیس درج کرده ایم).
- متغیرهای نوع SESSION به صورت سراسری (Superglobal) هستند و بین صفحات مختلف در هر قسمت از برنامه می توانیم به مقدار آنها دسترسی داشته باشیم.
- در صورت تطبیق اطلاعات و پس از تنظیم متغیرهای سشن، کاربر به صورت خودکار به پنل مدیریت هدایت می شود و در صورت عدم تطبیق پیغام خطا نمایش داده خواهد شد.
- در نهایت نیز اتصال به پایگاه داده را با تابع mysqli_close خاتمه می دهیم.
- در صورتی که کاربر فرم را ارسال نکرده یا فرم با خطا مواجه شود، فایل index.php را در انتهای کدهای فایل login.php وارد می کنیم تا فرم ورود نمایش داده شود، این ساز و کار به عنوان نمونه است و جنبه آموزشی دارد، قاعدتا با درک نحوه کار سشن و کوکی می توانیم ساختار سفارشی و مد نظر خودمان را داشته باشیم.

برقراری نشست (Session) در پنل کاربری با فایل panel.php


زمانی که کاربر با موفقیت وارد محیط کاربری برنامه (فایل panel.php) شد برای برقراری پیوسته نشست در هر صفحه از سایتمان که به صورت مستقل فراخوانی می شود باید از توابع session_name و session_start استفاده کنیم، همچنین در صفحاتی که نیاز به دسترسی مجاز به محتوا دارند باید بررسی کنیم و ببینیم که متغیر سشن access تنظیم شده و برابر مقدار true باشد که این کار را با شرط if و تابع isset انجام داده ایم.
فایل محیط کاربری را که در واقع فایل اصلی پنل کاربری برنامه است با نامی انتخابی و صرفا جهت نمونه به صورت panel.php نامگذاری کرده  و نمونه کدهای زیر را در آن درج می کنیم:
<?php
//شروع نشست
session_name('panel');
session_start();

//بررسی متغیرهای نشست
if(isset($_SESSION['access']) && $_SESSION['access'] === true) {
    echo 'Welcome To Control Panel!<br>User Name: ' . $_SESSION['user'];
    echo '&nbsp;[<a href="logout.php" title="Logout">Logout</a>]';
} else {
    header("HTTP/1.1 403 Forbidden");
    echo 'HTTP 403 Forbidden – Access Denied!';
    exit;
}
?>
این نمونه کد ساختار کلی و اولیه پنل کاربری را نشان می دهد که شامل سه قسمت زیر است:
- نام سشن، کوکی و شروع نشست با توابع session_name و session_start، این توابع باید قبل از ارسال هر نوع خروجی به مرورگر اجرا شوند، این خروجی حتی می تواند شامل کاراکترهای نامرئی BOM (مخفف Byte Order Mark) هم باشد که برای اطمینان بهتر است فایل ها با برنامه ++Notepade اجرا و از قسمت Encoding گزینه Encoding in UTF-8 without BOM را انتخاب و مجددا فایل را ذخیره کنیم.
- قسمت مربوط به بررسی وضعیت مجاز بودن دسترسی کاربر که با استفاده از تنظیم متغیر SESSION با نام access و مقدار true (دسترسی مجاز) و یا false (دسترسی غیرمجاز) تعیین می شود، این نوع متغیرها در صورت برقراری نشست در صفحات مختلف در دسترس هستند و می توانیم اطلاعات را از صفحه ای به صفحه دیگر به اشتراک بگذاریم، برای نمونه در اینجا متغیر SESSION با نام usre مقدار نام کاربری را در خود نگهداری می کند و می توانیم با دستور echo از آن خروجی بگیریم.
- در قسمت سوم در صورت عدم برقراری شرط if بخش else اجرا خواهد شد و با تنظیم کد خطای HTTP 403 با استفاده از تابع header دسترسی کاربر به مرورگر غیرمجاز اعلام می شود.
نکته 1: هر نشست در PHP به صورت پیش فرض تا 24 دقیقه اعتبار دارد و اگر کاربر در این فاصله صفحه را رفرش نکرده یا صفحه دیگری را فراخوانی نکند نشست جاری به صورت خودکار منقضی می شود، این تنظیمات از طریق فایل php.ini و همچنین ذخیره و به روزرسانی اطلاعات سشن در دیتابیس قابل تغییر است که در آموزش بعدی در این خصوص بیشتر خواهیم گفت.
نکته 2: این نمونه کد فقط یک ساختار ساده محیط کاربری است و جنبه آموزشی دارد، قاعدتا برنامه های کاربردی نیاز به کدنویسی بیشتر و تعریف امکانات متفاوتی دارند که هر کدام باید در جای خود آموزش داده شوند.

پایان نشست و خروج از سایت با فایل logout.php


اغلب کاربران در مرحله ای از کار نیاز به خاتمه نشست و خروج امن از پنل مدیریت سایت دارند که باید با ساز و کاری این امکان را فراهم کنیم، بدین منظور دو تابع session_unset (حذف متغیرهای نشست) و session_destroy (حذف کامل اطلاعات نشست از سرور) کاربرد دارند که در نمونه کد زیر در فایل logout.php استفاده شده اند:
<?php
//شروع نشست
session_name('panel');
session_start();

//منقضی کردن و حذف اطلاعات نشست
session_unset();
session_destroy();

//انتقال به صفحه ورود
header("Location: login.php");
exit;
?>
توضیح:
- از تابع session_unset برای منقضی کردن متغیرهای سشن استفاده می کنیم، متغیرهای نشست در این ساختار شامل access و user هستند که با SESSION و به صورت آرایه تعریف شده اند، در واقع استفاده از این تابع مساوی با حالت زیر است:
$_SESSION = array();
- با تابع session_destroy فایل حاوی اطلاعات نشست از سرور حذف می شود و برای ورود مجدد، نیاز به ارسال نام کاربری و کلمه عبور است.
فایل logout.php را هم از طریق لینک و هم با استفاده از فرم HTML و دکمه button یا input می توانیم فراخوانی کنیم:
<a href="logout.php" title="Logout">خروج</a>

<form action="logout.php" method="post">
<input type="submit" value="خروج">
</form>
توضیح:
- این فرم صرفا فایل logout.php را فراخوانی می کند و با فراخوانی این فایل سشن به طور کامل منقضی می شود.
- با کمی آشنایی بیشتر با مبحث نشست ها در PHP می توانیم ایده های جالبی تعریف کنیم، به طور مثال پیام خوش آمد گویی و خروج به کاربر نمایش دهیم یا به فرض از مقادیری که در متغیر سشن user وجود دارد برای نمایش نام کاربری استفاده کنیم.
نکته: در نگاه اول مبحث مربوط به سشن ها ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد به همین جهت در این مطلب به همین حد اکتفا می کنیم و در آموزش بعدی خواهیم دید که چگونه می توانیم امکانات جانبی بیشتری به فرم ورود و خروج سایت اضافه کنیم.

دانلود نمونه فایل های آموزش


برای جمع بندی کار می توانیم فایل هایی که در این آموزش بررسی کردیم را از لینک زیر دریافت کنیم:
دانلود نمونه فایل های آموزش ساخت پنل ورود و خروج سایت با PHP و MySQL
دسته بندی: آموزش کاربردی » MySQL
related مطالب بیشتر:
آموزش ساخت فرم عضویت در سایت با PHP و MySQL
تعویض کد امنیتی Captcha با Ajax و MySQL
نحوه رسم چارت و نمودار آماری با PHP و MySQL
ساخت فید آر اس اس (RSS Feed) با استفاده از PHP و MySQL
هوشمند سازی پنل ورود و خروج سایت با PHP و MySQL
دیدگاه
more ۲۳۵ دیدگاه برای این مطلب ارسال شده است.
more چینش دیدگاه ها به ترتیب از جدیدترین به قدیمی ترین است.
Reza
۱۷:۰۹ ۱۳۹۱/۰۵/۱۳
سلام
من پنل ورود سایتم رو با کوکی نوشتم، یه سوال راجب نوشتن نام کاربری در کنار یک متن دلخواه به جای عبارت "شما به سایت وارد شده اید" قبلا پرسیدم و کارهایی که شما گفتین رو انجام دادم. ولی نتیجه نگرفتم، این کدی که من نوشتم:
$lname = $_COOKIE['lname'];
lname یعنی نام خانوادگی که کاربر هنگام عضویت وارد میکنه و برای فراخوانی نام خانوادگی این کد رو نوشتم:
echo $lname;
لطفا راهنمایی کنید.
استفاده از متغیر کوکی نیز می تواند مقصود شما را برآورده کند، اما اگر متغیر های سشن را درست تنظیم کرده باشید، با خروجی گرفتن از آنها باید نام کاربر (یا هر مقدار دیگر) نشان داده شود، در غیر این صورت به احتمال قوی در جایی از برنامه خود اشتباه کرده اید، وقتی یک متغیر سشن ست می شود، در هر صفحه که نشست ادامه دارد و شروع می شود، آن متغیر باید در دسترس باشد و با دستور echo خروجی مورد نظر را بدهد، اگر مقادیر دستور echo از آن سشن خالی باشد، پس سشنی ست نشده یا خالی است! می توانید از isset نیز برای بررسی ست شدن یا نشدن سشن استفاده کنید. یک نکته دیگر اینکه ممکن است مشکل شما از ست شدن اشتباه کوکی ها باشد و سرور نتواند متغیرهای سشن را از صفحه ای به صفحه دیگر منتقل کند، کد خود را بدون ست کردن کوکی نیز تست کنید، منتها ابتدا کوکی های موجود را از حافظه مرورگر حذف نمائید.
mahsa
۱۶:۰۳ ۱۳۹۱/۰۵/۰۷
سلام
من تمام کدهای شما رو پیاده سازی کردم ولی میخوام با ورود کاربر، باز همان صفحه ای که username و password از ما میخواد نمایش داده بشه با این تفاوت که دکمه خروج اضافه بشه.
این کار بسیار ساده است، کافی است وضعیت مجوز استفاده از بخش اعضاء کاربر را با یک دستور شرطی if بررسی کنید، اگر وارد سیستم شده باشد، کد مربوط به خروج یا هر چیز دیگری را که بخواهید، با دستور echo چاپ کنید. به طور مثال:
<?php
session_start();
//پیش فرض
$user_login = 0;
//بررسی ورود کاربر
if (!isset($_SESSION['username']) || !isset($_SESSION['password'])){
header("location:index.php");
}
//بررسی مجوز استفاده از بخش اعضاء
elseif (isset($_SESSION['username']) && isset($_SESSION['password'])){
$user_login = 1;
}
//چاپ خروجی برای اعضاء
if ($user_login == 1){
echo'<form action="logout.php" method="post">
<input type="submit" value="خروج">
</form>'
;
}
?>
اگر به نحوه عملکرد کد دقت کنید، خودتان می توانید به راحتی آن را توسعه دهید و امکانات مورد نظر را اضافه نمائید.
مانوک
۱۵:۲۷ ۱۳۹۱/۰۵/۰۶
سلام، ممنون از راهنماییتون، میخواستم بدونم اگر ممکنه در مورد MD5 کردن یه توضیحی بدین الان من با user و pass وارد میشم و pass من 32 کاراکتری یا همون md5 میشه، این کار تو جدول session انجام میشه و اون 32 کاراکتر هم برای check id هست و هم برایsession id، میخواستم بدونم نقش این دوتا با هم چیه و زمانیکه رمز عبور گرفته میشه، این دو چه کاری میکنند؟ ممنون میشم اگه زود جواب بدین
md5 یک تابع برای رمزنگاری بدون بازگشت کلمه عبور است که برای محافظت از پسوردها استفاده می شود، البته عیب و شاید در عین حال مزیت آن در این است که تنها کاربر می داند که چه چیز را به عنوان پسورد تعیین کرده است، یعنی در صورت فراموش شدن کلمه عبور نمی توان عین آن را بازیابی کرد و باید رمز جدید اختصاص داده شود، حاصل استفاده از md5 برای هر پسورد همیشه یک کد رمزی شده است، به فرض کلمه php اگر به تابع md5 داده شود، همیشه نتیجه به صورت زیر خواهد بود:
<?php
echo md5('php');
e1bfd762321e409cee4ac0b6e841963c
?>
به این صورت هنگام ورود، کلمه عبور ابتدا تبدیل به رمز شده و رمز با آنچه در دیتابیس از قبل و در هنگام ثبت نام ذخیره شده تطبیق داده می شود.
اما Session ID تنها یک کد است که سرور آن را به صورت رندوم ساخته و به کاربر اختصاص می دهد تا در درخواست ها، کاربران متفاوت را از هم شناسایی کند، Session ID هم در سرور و هم در مرورگر کاربران به صورت کوکی ایجاد می شود، اما آنچه که باعث شناسایی دقیق کاربر هنگام ورود و استفاده از بخش اعضاء سایت می شود در واقع وجود نام کاربری و کلمه عبور به صورت متغیر های سشن
$_SESSION['username'];
$_SESSION['password'];
در سرور است، برای هر Session ID دو متغیر بالا در سرور تنظیم می شود و این کار تنها پس از ورود صحیح اطلاعات نام کاربری و کلمه عبور صورت می گیرد و با خروج از سیستم نیز متغیر های سشن با تابع unset از بین می روند.
mahsa
۱۵:۱۵ ۱۳۹۱/۰۵/۰۵
سلام
تشکر از آموزشتون. میخواستم بدونم آموزش بعدی در رابطه با "امکانات جانبی بیشتر این فرم" رو تقریباً چه مدت دیگه میذارید؟ آخه یه پروژه وبسایت دارم که بهش نیاز دارم هر چه زودتر
یک بخش کوچک از آموزش مربوط به فرم ثبت نام باقی است و آن نحوه به خاطر سپاری کاربر و همچنین خارج شدن خودکار از سیستم بعد از چند دقیقه غیر فعال بودن است که در هفته آینده تکمیل خواهد شد، اگر امکانات جانبی دیگری مد نظر شماست، لطفا بیان کنید تا در صورت امکان در آموزش بعدی گنجانده شود.
solmaz
۰۰:۲۲ ۱۳۹۱/۰۵/۰۵
سلام
ببخشید من می خواهم یک سیستم تغذیه دانشگاه با php برای پروژه ام درست کنم ولی نمی تونم متاسفانه چون من نمی دونم چه جوری ما دانشگاه مون فیش می گیریم و php در حد مبتدی بلدم
با شرایطی که عنوان کردید حل مشکل شما نیاز به آشنایی و تجربه کار قبلی با PHP دارد، برنامه شما به فرض نیاز به دیتابیس، جداول و لیست کارت های تغذیه، سیستم ثبت روزانه و... خواهد داشت که هر کدام نیاز به کدنویسی دارند، واقعیت مطلب این است که تبدیل ایده های ذهنی به یک برنامه کاربردی بدون تجربه و تسلط چندان متصور نیست، اما اگر قبلا چند پروژه ساده انجام داده بودید، این کار را هم به راحتی می توانستید انجام دهید.
متین
۱۹:۴۹ ۱۳۹۱/۰۵/۰۳
با سلام
من یک سایت دارم طراحی میکنم یه مشکل کوچولو دارم اگه ممکنه یه کمکی بکنید:
من یک صفحه بنام index.php دارم که میخوام وقتی کاربر به این صفحه میاد خود به خود آدرس به این شکل تغییر کنه :
index.php?page=1
میشه راهنمایی کنید چه جوری باید این کار رو کرد.
خیلی متشکر
ساده ترین راه برای این کار استفاده از توابع header و ریدایرکت در PHP است، به فرض ابتدا چک می کنیم که آیا متغیر page تنظیم شده است یا خیر، اگر تنظیم نشده باشد با ریدایرکت، کاربر را به طور خودکار به آدرس پیش فرض انتقال می دهیم:
$page = $_GET['page'];
if (!isset($page) || $page == ''){
header('Location: http://yoursite.com/index.php?page=1');
die();
}
این کد باید قبل از ارسال هر نوع خروجی HTML در صفحه قرار گیرد (در بالاترین قسمت صفحه)، یک روش دیگر بررسی لینک درخواستی است، اگر 9 حرف آخر آدرس درخواستی برابر index.php باشد آنگاه کاربر را به آدرس مورد نظر منتقل می کنیم:
$requested_url = $_SERVER['REQUEST_URI'];
if (substr($requested_url,-9) == 'index.php'){
header('Location: http://yoursite.com/index.php?page=1');
die();
}
اگر می خواهید یک لینک را برای همیشه منتقل کنید نیز از ریدایرکت 301 استفاده نمائید:
$requested_url = $_SERVER['REQUEST_URI'];
if (substr($requested_url,-9) == 'index.php'){
header('HTTP/1.1 301 Moved Permanently');
header('Location: http://yoursite.com/index.php?page=1');
die();
}
استفاده از این کدها باید با آگاهی از نحوه عملکرد آنها انجام شود تا دچار مشکل دیگری نشوید.
علی
۱۷:۵۴ ۱۳۹۱/۰۵/۰۱
سلام
آموزش بسیار عالی بود
فقط می خواستم بدونم کلا بحث استفاده از دیتابیس توش چیه من باید برم یک table به نام register ایجاد کنم بعدش باید چی کار کنم لطفا کمک کنید.
از آنجایی که سیستم های ورود و خروج اعضاء به سایت مبتنی بر پایگاه داده هستند، لذا باید اطلاعات آنها هنگام ثبت نام ابتدا در دیتابیس و در جدولی با چند ستون مختلف (id, username, password و...) ذخیره شود، این اطلاعات به طور معمول شامل نام کاربری و کلمه عبور است، سپس در هنگام ورود، اطلاعات ارسالی کاربر از فرم ورود با آنچه که در دیتابیس موجود است تطبیق داده می شود تا اگر منطبق بود اجازه ورود داده شود و سشن ها تنظیم شوند، پس هدف از ساخت جدول:
1- دریافت و ذخیره اطلاعات هنگام ثبت نام درون فیلدها است.
2- تطبیق نام کاربری و کلمه عبور با آنچه از قبل ذخیره شده است.
در ضمن این آموزش مبتنی بر مطلب دیگری است که لینک آن در بالا و در قسمت "ساخت دیتابیس، ردیف ها و اطلاعات اعضاء" ذکر شده.
اگر مشکل دیگری بود عنوان کنید.
mohammad
۰۱:۵۶ ۱۳۹۱/۰۴/۲۴
سلام
خیلی جامع و کامل بود ...مرسی
فقط من یه سوال دارم، من می خوام وقتی طرف وارد شد نام و نام خانوادگی و چند فیلد دیگه که تو دیتابیس هست رو در چند تکست باکس متفاوت نمایش بدم (هر کدام از فیلد ها در یک تکست) میشه بگین چجوری این کار رو بکنم؟
اگر با PHP و MySQL آشنا باشید انجام این کار چندان سخت نیست، کافی است مقادیر ردیف های مورد نظر را با دستور SELECT FROM فراخوانی کنید و متغیر مورد نظر را به عنوان value برای فیلدها در نظر بگیرید.
مثال:
<?php
//تعریف متغیر ها
@$username = $_SESSION['username'];
@$password = $_SESSION['password'];

$result = mysqli_query($conn, "SELECT * FROM table_name WHERE user = '$username' AND pass = '$password' LIMIT 1")
or die(mysqli_error($conn));

while($row = mysql_fetch_array($result)){
//در یافت مقادیر ردیف ها و تعریف متغیر
$id = $row['id'];
$name = $row['name'];
$family = $row['family'];
}
?>
<form action="#" method="post">
<input name="id" type="hidden" value="<?php echo $id ?>"><br>
<label for="name">نام:</label>
<input name="name" id="name" type="text" value="<?php echo $name ?>"><br>
<label for="family">نام خانوادگی:</label>
<input name="family" id="family" type="text" value="<?php echo $family ?>"><br>
<input type="submit" value="ارسال">
</form>
البته این تنها یک مثال است، می توان با کمی تجربه شیوه های مورد نظر خودتان را ایجاد کنید.
Reza
۲۲:۲۴ ۱۳۹۱/۰۴/۲۳
سلام
می خواستم بپرسم چطوری میشه به جای متن "شما به سایت وارد شده اید" یک پیغام خوش آمد گویی به همراه نام کاربری اعضا نمایش داده شود؟
مثلا اگه من با نام کاربری Reza ثبت نام کرده باشم، بعد از ورود به سایت بنویسه "خوش آمدید Reza"
برای این کار دو راه وجود دارد، یک حالت استفاده از متغیر
$_SESSION['username']
است، اگر از این متغیر با دستور echo خروجی بگیرید، نام کاربر را نشان می دهد، چون ما آن را برابر با username قرار داده ایم، راه دوم اینکه نام کاربر را در دیتابیس، هنگام ثبت نام، ذخیره کرده باشیم و پس از تطبیق مشخصات او، از آن نام استفاده کنیم.
Reza
۰۹:۴۸ ۱۳۹۱/۰۴/۰۳
ممنون
more لطفا پیش از ارسال دیدگاه نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- به سوالات کلی، زمانبر، مبهم و مشکلاتی که تلاشی برای رفع آنها نکرده باشید پاسخ مختصر داده شده یا به بخش برنامه نویسی اختصاصی ارجاع داده می شوند.
- کدها و اسکریپت های طولانی را ترجیحا در یک صفحه وب آنلاین یا به صورت حساب موقت و آزمایشی قرار دهید تا امکان بررسی دقیق مشکل و خطایابی میسر باشد.
- تمام دیدگاه های ارسالی خوانده شده و برای هر کاربر مدت زمان لازم جهت پاسخگویی در نظر گرفته می شود، لطفا از طرح سوالات متعدد در بازه زمانی کوتاه خودداری کنید.



 refresh
10 × 10
7 × 3
20 × 20
=