آموزش MySQL، سیستم مدیریت پایگاه داده

ذخیره اطلاعات به صورت دسته بندی شده و دسترسی سریع به آنها ضرورتی بود که باعث ایجاد سیستم های مدیریت پایگاه داده رابطه ای (Relational Database Management System یا به اختصار RDBMS) در دنیای برنامه نویسی و به تبع برنامه نویسی وب شد، اگر یک برنامه نویس PHP باشیم و بخواهیم به طور مثال سرویس فرهنگ لغات آنلاین طراحی کنیم، قاعدتا اولین مشکلی که با آن روبرو خواهیم شد این است که لغات را در کجا ذخیره و چگونه آنها را فراخوانی کنیم، چگونه کلمه مورد نظر کاربر را از بین کلمات موجود جستجو کرده و نتیجه را پس از پردازش به صفحه مرورگر ارسال نمائیم و سوالاتی از این دست، لذا ناگزیر بحث استفاده از یک سیستم مدیریت پایگاه داده جهت ذخیره، جستجو، انتخاب، ویرایش و حذف اطلاعات مطرح می شود که در وب و بخصوص برای برنامه نویسان PHP اولین و شاید بهترین انتخاب MySQL باشد، اینکه چرا و چگونه از MySQL در کدنویسی PHP خود استفاده کنیم، مبحثی است که در سلسله آموزش های مقدماتی پیش رو به آن خواهیم پرداخت.
MySQL چیست و چه کاربردی دارد؟
قبل از هر چیز بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که MySQL چیست و چه کاربردی دارد؟ در پاسخ می توان گفت که MySQL یکی از پرکاربردترین سیستم های متن باز (Open-source) مدیریت پایگاه داده است که توسط شرکت سوئدی MySQL AB ایجاد و اولین نسخه آن در سال 1995 معرفی شد (مالکیت شرکت MySQL AB در حال حاضر در اختیار شرکت Oracle است)، SQL در واقع زبانی است که برای استفاده در سیستم های مدیریت پایگاه داده رابطه ای (RDBMS) طراحی شده و عبارت MySQL اشاره به این زبان دارد، در واقع MySQL برای اجرای دستورات ما مانند دستور ساخت جدول، ذخیره، جستجو، انتخاب، ویرایش و حذف اطلاعات از زبان SQL استفاده می کند و لذا آشنایی قبلی با SQL می تواند فراگیری کار با MySQL را بیش از پیش ساده کند، از آنجایی که این سیستم مدیریت پایگاه داده جزئی از خانواده موسوم به LAMP (مخفف Linux, Apache, MySQL, Perl/PHP/Python) است لذا بیشترین سازگاری و کارایی را در این حیطه دارد و انتخاب اول برنامه نویسان PHP به حساب می آید، با MySQL می توانیم اطلاعات مورد نظر را در دیتابیسی که در سرور ایجاد می کنیم ذخیره کرده آنها را بر طبق اهداف برنامه به صورت حرفه ای دسته بندی و هر زمان نیاز بود در اطلاعات جستجو نموده و مقادیر دلخواه را استخراج نمائیم، این قابلیت ها برای طراحی برنامه های داینامیک وب جزء ملزومات اولیه هستند و MySQL به خوبی این نیازها را پوشش می دهد، استفاده سایت های معروفی مانند Google، Facebook، Twitter، Flicker و YouTube از این پایگاه داده نشان دهنده حرفه ای و کارآمد بودن آن است.
ساختار کلی و نحوه دسته بندی اطلاعات در پایگاه داده
همان طور که اشاره شد پایگاه داده جزء کلیدی در برنامه های کاربردی تحت وب محسوب می شود و لذا شناخت ساختار کلی و نحوه دسته بندی اطلاعات در آن اهمیت ویژه ای دارد، در MySQL هر پایگاه داده (Database) یک نام بخصوص دارد و حداقل از یک جدول (Table) اطلاعاتی تشکیل شده است، جداول نیز خود شامل زیر مجموعه هایی هستند که به آنها ستون (Column) می گویند که سطرح های اطلاعات (Rows) را در خود جای می دهند، به طور مثال دیتابیس زبان های برنامه نویسی می تواند شامل جدول برنامه نویسی دسکتاپ، برنامه نویسی موبایل و برنامه نویسی وب باشد، به همین صورت هر جدول می تواند شامل ستون (Column) و سطرها (Rows) باشد، سطرح ها در واقع همان ردیف های اطلاعات هستند که در جدول برای هر ستون ذخیره می شوند (تصویر زیر):

در نمونه ساختار فوق programming نام دیتابیس، desktop نام جدول و id، name و status ستون های دیتابیس هستند که سطرح های اطلاعاتی را شامل می شوند (نام دیتابیس، جدول و ستون ها در مثال فرضی و به تعداد دلخواه می باشند).
مدیریت پایگاه داده MySQL با phpMyAdmin
برنامه نویسان PHP معمولا از دو طریق می توانند به سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL دسترسی داشته باشند، با استفاده از برنامه phpMyAdmin و همچنین با کدنویسی PHP، برنامه phpMyAdmin جهت مدیریت به اصطلاح دستی MySQL و اعمال تغییراتی مانند ساخت پایگاه داده جدید، ساخت جداول، ستون ها، تغییر ویژگی های جداول و ستون ها و مواردی از این دست کاربرد دارد و تقریبا هر کاربری با هر سطح از آشنایی با برنامه نویسی می تواند با محیط آن ارتباط برقرار کرده و نیازهای خود را مرتفع کند، phpMyAdmin در واقع برنامه ای نوشته شده به PHP با هدف مدیریت پایگاه داده با استفاده از رابط کاربری ساده و تحت مرورگر است تا هم انجام موارد اولیه، برپایی پایگاه داده و اعمال تغییرات بعدی در آن آسان و روند کار تسریع شود و هم کاربران مختلف با هر سطح از آشنایی با PHP بتوانند بدون دغدغه و احیانا نگرانی از سردرگمی، با محیط MySQL ارتباط برقرار کنند، به هر صورت برای آشنایی بیشتر می توانیم به سایت مرجع این برنامه مراجعه کنیم:
https://www.phpmyadmin.net
همچنین می توانیم با پیش نمایشی از این برنامه در آدرس زیر کار کنیم که برای شروع امکان بسیار خوبی است:https://demo.phpmyadmin.net/master-config
یادآور می شویم که این برنامه معمولا به صورت از پیش نصب شده در سرورهای لینوکس یا برنامه های سرور مجازی (Localhost) وجود دارد و کافی است از پنل مدیریت هاست سایت یا از طریق آدرس localhost/phpmyadmin
در لوکال به آن دسترسی پیدا کنیم، در برنامه های سرور مجازی معمولا با نام کاربری root و بدون پسورد می توانیم وارد محیط برنامه phpMyAdmin شویم.ارتباط PHP با پایگاه داده MySQL
همان طور که اشاره شد با کدنویسی PHP می توانیم به پایگاه داده MySQL دسترسی داشته و بین کدهای PHP با سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL ارتباط برقرار کنیم، این قابلیت باعث می شود بتوانیم برنامه های حرفه ای تحت وب که معمولا نیازمند نگهداری داده ها در یک بانک اطلاعاتی مطمئن هستند را طراحی و عملیاتی از قبیل ذخیره سازی، دسته بندی، جستجو، انتخاب، ویرایش و حذف ردیف ها را به صورت سیستماتیک و با کمک دستورات برنامه نویسی انجام دهیم، به طور مثال کاربر می تواند در فیلد جستجوی برنامه تحت وب عبارت مورد نظر خود را وارد کرده و ما با دستورات PHP به MySQL می گوییم که ردیف های متناسب با کلمه درخواستی کاربر را انتخاب و به عنوان نتیجه به مفسر PHP برگرداند، در ادامه نتیجه دریافتی را با کدنویسی PHP تجزیه تحلیل نموده و خروجی نهایی را مطابق هدف برنامه به کاربر نشان دهیم، این ارتباط با کمک برنامه هایی تحت عنوان اکستنشن (Extension) صورت می گیرد، اکستنش ها در واقع بسته های نرم افزاری هستند که به هسته PHP امکان انجام عملیات های خاص مانند اتصال و مدیریت پایگاه داده را می دهند، در PHP برای این منظور پیشتر از اکستنشن قدیمی MySQL استفاده می شد که در نسخه 7 PHP منسوخ و به صورت پیش فرض حذف شده است و توصیه می شود برای برنامه های جدید اکستنشن MySQLi یا PDO را جایگزین آن نمائیم.
نکته: سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL با اکستنشن MySQL دو عبارت مجزا هستند!
PHP <===> MySQL
- MySQL (Deprecated - منسوخ شده)
- MySQLi (Recommended - توصیه شده)
- PDO (Recommended - توصیه شده)
چرا از اکستنشن MySQLi یا PDO استفاده کنیم؟
اکستنشن MySQLi (حرف i پایانی مخفف improved) نسخه بهبود یافته از اکستنشن MySQL بوده و شیوه نگارش دستورات آن در حالت برنامه نویسی رویه ای شباهت زیادی به شیوه نگارش دستورات MySQL دارد، همچنین MySQLi اکستنشن اختصاصی PHP برای کار با سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL بوده و بیشترین سازگاری را با امکانات آن دارد، با توجه به این دلایل در آموزش های پیش رو از این اکستنشن در مثال ها استفاده خواهیم کرد، PDO (مخفف PHP Data Objects) اکستنشن دیگری است که می تواند جایگزین MySQL شود، PDO اکستنشن غیراختصاصی PHP برای کار با پایگاه داده و از جمله پایگاه داده MySQL است، این اکستنشن در مقایسه با MySQLi سازگاری کمتری با امکانات سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL دارد اما به لحاظ حجم کم (Lightweight)، حرفه ای بودن و امکان کار با سیستم های مختلف پایگاه داده می تواند در برنامه های تحت وب گزینه مناسبی باشد، توسعه دهندگان PHP در نسخه های جدید استفاده از اکستنشن MySQL را توصیه نمی کنند و آن را به حالت Deprecated درآورده اند که یعنی استفاده از آن توصیه نمی شود و حتی از نسخه PHP 7 به بعد دیگر این اکستنشن در مفسر PHP به صورت پیش فرض وجود ندارد، دلیل این موضوع رشد امکانات و قابلیت های PHP در طی سالیان گذشته و قدیمی شدن اکستنشن MySQL در طی این فرآیند است، همچنین قابلیت های زیادی به سیستم مدیریت پایگاه داده MySQL اضافه شده است که با اکستنشن قدیمی MySQL امکان استفاده بهینه از آنها وجود ندارد، به طور مثال در بخش حفظ امنیت برنامه های نوشته شده به زبان PHP استفاده از این اکستنشن باید با دقت و تسلط کافی صورت گیرد تا با حملات موسوم به SQL Injection روبرو نشویم که این با هدف استفاده همگان از PHP در تضاد است و در اکستنشن های جدید (MySQLi و PDO) امنیت کدهای PHP به شکل محسوسی بهبود یافته، همچنین نگهداری فنی و ایجاد تغییرات بعدی در برنامه های نوشته شده با اکستنشن MySQL در مقایسه با اکستنشن های جدید به نسبت زمانبر و حساستر است.
نکته: در طراحی ساختار برنامه ها می توانیم با جدا کردن بخش اجرای پرس و جوهای دیتابیس، امکانی در نظر بگیریم که کاربر به دلخواه خود اکستنشن مورد نظر را انتخاب کند، قاعدتا این کار صرفا جنبه تزئینی ندارد و در مواردی که یک اکستشن به هر دلیل کارایی ندارد می تواند راهگشا باشد.
پشتیبانی MySQLi از برنامه نویسی رویه ای و شی گرا
اکستنشن MySQLi از دو شیوه برنامه نویسی رویه ای (Procedural) و شی گرا (Object-oriented) پشتیبانی می کند، در این سری از آموزش ها نمونه کدها هم به شیوه رویه ای و هم به شیوه شی گرا ارائه می شوند، یادآور می شویم که دو روش در عمل کارکرد مشابه دارند و تفاوت در نحوه کدنویسی و مدیریت ساختار برنامه است، هرچند بحث در مورد تفاوت برنامه نویسی رویه ای و شی گرا باید در جای خود بررسی شود اما در یک تحلیل ساده معمولا از کدنویسی رویه ای برای نوشتن برنامه ها و پروژه های کوچک به عنوان روش به اصطلاح دم دستی استفاده می شود و برنامه نویسی شی گرا برای ایجاد ساختارهای پیچیده تر و نوشتن برنامه هایی با جزئیات بیشتر کاربرد دارد، خوشبختانه PHP در این زمینه سخاوتمند است و حق انتخاب را به کاربران می دهد، توصیه ما این است که ضمن فراگیری روش رویه ای به عنوان شیوه پایه و مقدماتی، پروژه های کاربردی و پر جزئیات خود را به روش شی گرا (OOP یا Object-oriented programming) بنویسیم.

انتخاب ردیف ها با دستور SELECT در MySQL
استفاده از JOIN و ساخت پرس و جوی ترکیبی در MySQL
محدودسازی، گروه بندی و مرتب سازی نتایج در MySQL
نحوه ذخیره کردن اطلاعات با دستور INSERT در MySQL
ساخت دیتابیس، جدول و ستون با دستور CREATE در MySQL


INSERT INTO table2 SELECT * FROM table1 WHERE DELETE FROM table1 WHERE table1.col in (SELECT table2.col FROM table2)
در این مثال فرضی عبارت col نام ستون مد نظر است، با کدهای PHP نیز می توانید با استفاده از دستورات شرطی این کار را انجام دهید، ابتدا یک پرس و جو بنویسید که وجود یا عدم وجود عبارت مد نظر را بررسی کند، اگر وجود نداشت مقدار جدید اضافه شود، در هر حال دقت کنید که در هر دو روش ابتدا باید از جداول موجود پشتیبان تهیه کنید تا در اثر اتفاقات ناخواسته اطلاعاتتان حذف نشوند!تشکر بابت پاسخ ولی انگار منظورم رو خوب نتونستم برسونم ببینید من در یکی از جداولم فیلدی ک title نام دارد این مقادیر کد شده در آنجا ذخیره شده است.
2KzZh9iqINmF2K/bjNixINi02K/Zhg==
مثلا این مقادیر ها که صرفا متن فارسی رو انکد کردم ذخیره کردم تو دیتابیس مثلا مقدار "سلام خوبی" رو کد کردم گذاشتم تو جدول حالا میخوام در این مقدار کد شده جستجو انجام بدم مثلا با دستور LIKE موجود در سلکت میخوام کلمه ی "خوبی" را جستجو کنم.توجه: کلمه ی "خوبی" را اول انکد میکنم سپس جستجو میکنم انگاه میگه این مقدار اینکد شده موجود نمیباشد !!
راه حلی که به ذهن من میرسه اینه که از ویو view ها استفاده کنم به این صورت که مقدار دی کد شده یه جداول رو در یک ویو ذخیره کنم سپس در آن ویو جستجومو انجام بدم سپس آن ویو رو حذف کنم ولی حوصله سر بر هستش اینطوری شما راه بهتر سراغ ندارید.
با FROM_BASE64 در لوکال هاست این کار به سادگی صورت میپذیره ولی در نسخه قدیمی تنها راهی که به ذهن بنده میرسه اینه که از ویو ها استفاده کنم شما چی پیشنهاد میدید؟
دلیل اینکه جستجو با شکست مواجه میشه مثلا عبارت "سلام خوبی" رو من اینکد میکنم به فرض یه همچین عبارتی میده
2KJA2@%AM
فرض کنید این عبارت اینکد شده یه "سلام خوبی" هست سپس من کلمه ی "خوبی" رو ک اینکد میکنم اینطوری میشهQ1@SD
به فرض این کلمه ی "خوبی" اینکد" شدش هست به همین دلیل جستجو با شکست مواجه میشهیه سوال داشتم
من یه جدولی دارم تو دیتابیسام که اسم کاربران توش به صورت base64_encode ذخیره شده حالا میخوام یه سیستم جستجو داشته باشم که بتونم تو نام کاربران که انکد شدن سرچ کنم
تو ورژن جدید مای اس کیو ال مشکلی ندارم
با این دسترو میتونم حلش کنم
SELECT * FROM tbl_users WHERE FROM_BASE64(name) LIKE '%امیر%'
اما من یه هاست دارم که ورژنش زیاد بالا نیست از دستور FROM_BASE64 هم پشتیبانی نمیکنه راه حل چیهSELECT name, FROM_BASE64(name) AS decoded_name FROM user
من یه همچین سلکتی میخوام داشته باشم تو ورژن قدیمی که دوتا ستون واسم ایجاد کنه یکیش انکد شدشو میخوام یکیش دیکد شدشنکته: رمزی کردن اطلاعات در دیتابیس صرفا برای ستون های حاوی محتوای حساس مانند کلمه عبور، شماره تماس، آدرس ایمیل و مواردی از این دست توصیه می شود.
در مورد سوال قبلی ممنون از راهنمایی هاتون استفاده کردم
یه سوال دیگه در مورد INNER JOIN ها داشتم در صورتی که دوتا جدول داشته باشیم و مقدار یک فیلد از جدول اول و مقدار یک فیلد از جدول دوم باهم برابر باشند پیوند میخورند این درست اما من یه فیلد در جدول به صورت ارایه هست و میخوام به صورت ارایه ای پیوند بدم اینجا چگونه کدی لازم است ؟
به طور مثال من یه جدول دارم با فیلدهای
id:1 title:text1
id:2 title:text2
و یه جدول دیگه دارم با فیلد های id:1 cat:akhbar post_id=1,2
id:2 cat:mosabeghe post_id:2
اینجا اونی که فیلد post_id به صورت ارایه ای نیست مشکلی نداره و پیوند میخوره و اونی که به صورت ارایه ای هست پیوند نمیخوره چون مقدارش برابر نیست در اصل این یک دسته بندی هست که که در دسته ی "اخبار" دو تا پست قرار داره و در دسته "مسابقه" یک پست قرار داره اینجا باید چه کرد؟در هر سایتی گشتم راهنمایی مفیدی پیدا نکردم استاد گرامی و به همین جهت دست به سوی شما بلند کردم. منتظر جواب خوب شما هستم.
SELECT tbl_1.user FROM tbl_1 JOIN tbl_2 ON FIND_IN_SET(tbl_1.id, tbl_2.ids) GROUP BY tbl_1.id
راهنمایی بیشتر:https://dev.mysql.com/doc/refman/5.7/en/string-functions.html#function_find-in-set
تشکر بابت مطالب مفیدتون و همراهی و راهنمایی هایی که به بنده میکنید سپاس گذارم.
مجدد یه سوال دیگه از شما در مورد LEFT JOIN ها داشتم.
اینکه من چطور میتوانم با سه تا جدول در شرایط خاص ارتباط برقرار کنم، خب مسلما با دو تا جدول که برام کاری نداره ولی سه تا جدول باشه را نمیدونم.
به طور مثال من میخوام همچین کووری را بنویسم
حذف شد
ایا همچین دستوری ممکن است ؟ این دستور ایراد دارد لطفا اصلاحش کنیدفقط این قسمت ایراد دارد
LEFT JOIN tbl_send_time_posts, tbl_users
که tbl_users را نمیدونم کجا استفاده کنم ایا اینگونه که استفاده کردم یا طریق right join یا union join یا از view ها یه خلاصه ای بکنم:من میخوام پست هایی که متعلق به نام کاربری amirhossein در جدول tbl_users هست انتخاب شوند و تمام پست هایی که ایجاد کرده این کاربر به همراه یک سری فیلدها که هر کدام در یک جدول هستند و میخوام به انها دسترسی داشته باشم.
اسکیو الی ک خودم نوشتم اینه
حذف شد
اینجا من در حلقه هر بار یک دستور select مینویسم تا به $sabet_text_user این متغیر دسترسی پیدا کنم ولی شما این را اصلاح کنید که چطور اون دستور سلکتی که در حلقه هست را بیرون حلقه با همون یدونه دستور سلکت قبلی جوین بدم. با تشکرhttps://stackoverflow.com/questions/3709560/joining-three-tables-using-mysql
SELECT * FROM `posts` WHERE post_date BETWEEN '2016-07-02 00:00:00' AND '2016-07-03 00:00:00'
ما بین این تاریخ رو نمایش نداد تاریخ های قبل رو هم نمایش داد :(نکته 1: دقت کنید که نوع داده (Data Type) ستون مورد نظر از نوع DATETIME باشد نه موارد دیگر مانند VARCHAR و...
نکته 2: شیوه زیر را نیز امتحان کنید:
SELECT * FROM tbl WHERE col BETWEEN CAST('2016-07-02' AS DATE) AND CAST('2016-07-03' AS DATE);
2016-07-02 12:07:16
یعنی تاریخ رو همراه با ساعت ذخیره کردم الان با این روش هم نمیتونم مابین این تاریخ رو نمایش بدم SELECT * FROM `posts` WHERE post_date BETWEEN '2016-06-28' AND '2016-07-02'
اگه بشه کمک کنید خیلی خیلی ممنون2016-07-02 00:00:00
بنده تا جایی رسیدم که میگن قواعدی در اسکیو ال دیگه منسوخ شدند در ورژنهای جدید و باید بازنگری ای تو نوشتن دیتابیس بشه از جمله نحوه کانکت شدن به دیتابیس و غیره
و به اینها ارتقا پیدا کنه
mysqli
PDO
و فایل کافینگ هم باید تغییراتی کنه گویا برای درخواست از دیتابیس اگه امکانش هست براتون صفحه ای هم برای این موضوع قرار بدید که چطور میشه موارد منسوخ شده رو جایگزین کرد با موارد صحیح اونها چون با شرایط موجود نیاز خیلیها خواهد شد بیشتر ماها متخصص این زمینه نیستیم از روی نیاز مجبوریم درگیر باشیم متاسفانه اموزش جامع و کمکی مناسبی هم تو این زمینه نیست ممنون و خدا نگهدار
خوب نمیشه بطور مثال شما دستوری بدید بنده بزارم داخل فایل مای اسکیو ال که این ارور رفع بشه ؟
واقعا برام ضروریه بیش از اندازه تمام امروز رو بیش از شاید 12 ساعت صرف خوندن سایتهای خارجی و ایرانی کردم متاسفانه چیزی دستگیرم نشد چون دانشم پایینه اگه میشه به این لینک نگاهی بندازید من متوجه نشدم دقیق و اگه میشه لطف کنید مشکلم و حل کنید یه دنیا ممنون ازتون
https://forge.typo3.org/issues/54702
ظاهرا تو این لینک گفته میشه با دستوری این ارور رو رفع کرد اما بنده متوجه نشدمerror_reporting(0);
بنده اسکریپتی دارم که نصب کرده بودم رو ساب دامینم مشکلی نداشت و خوب کار میکرد منتها ورژن پی اچ پی سرور رو اپدیت کردند الان من وقتی میخوام وارد ساب دامینم بشم که نام کاربری و ورد داره این ارورها رو میده
Field 'bank' doesn't have a default value
بالایی موقع ورود با مهمان اتفاق میفته Field 'ip' doesn't have a default value
این ارور هم وقتی با نام ثبت شده میخوام وارد بشم میدهمتاسفانه گزینه تغییر ورژن پی اچ پی رو هم محدود کردن
میخوام ببینم ایا راهی وجود داره که این مشکل رو حل کنم شخصا ؟
اگه هست خواهشا با زبان ساده و غیر تخصصی راهنماییم کنید مرسی و موفق باشید
این ها رو که گفتین تو چه نرم افزار یا محیطی باید نوشت
برای کدنویسی وب نرم افزارهای زیادی وجود دارد، به طور مثال phpStorm گزینه خوبی برای برنامه نویسان PHP است، در کنار آن می توانید از ویرایشگر ساده ++Notepad استفاده کنید.
خسته نباشید
برای طراحی فروشگاه انلاین چه زبانهای برنامه نویسی لازمه که یادبگیریم
مرسی
روش راست کلیک می کنم گزیه دیلیت نیست
- به سوالات کلی، زمانبر، مبهم و مشکلاتی که تلاشی برای رفع آنها نکرده باشید پاسخ مختصر داده شده یا به بخش برنامه نویسی اختصاصی ارجاع داده می شوند.
- کدها و اسکریپت های طولانی را ترجیحا در یک صفحه وب آنلاین یا به صورت حساب موقت و آزمایشی قرار دهید تا امکان بررسی دقیق مشکل و خطایابی میسر باشد.
- تمام دیدگاه های ارسالی خوانده شده و برای هر کاربر مدت زمان لازم جهت پاسخگویی در نظر گرفته می شود، لطفا از طرح سوالات متعدد در بازه زمانی کوتاه خودداری کنید.