مفهوم پلتفرم (Platform) و فریم ورک (Framework)

پلتفرم (Platform)

پلتفرم در واقع بستری است که برنامه های نرم افزاری نوشته شده برای یک وسیله در آن قابل اجرا و استفاده است، این بستر هم شامل ملزومات سخت افزاری (مانند نوع سیستم و CPU) و هم شامل ملزومات نرم افزاری (مانند سیستم عامل) است، به طور مثال برنامه های کاربردی و بازی هایی که همه روزه با آنها سر و کار داریم بدون وجود دستگاه هایی مانند کامپیوترهای شخصی (PC)، تلفن های همراه، لپ تاپ ها، کنسول های بازی و... عملا قابل استفاده نیستند (سخت افزار) و از طرفی هر برنامه ای در یک سیستم عامل خاص (و یا حتی تحت نسخه خاص) قابل اجرا است (نرم افزار) که در مجموع به آنها پلتفرم می گوییم، مانند پلتفرم ویندوز XP 64 Bit، پلتفرم ویندوز 10، پلتفرم ویندوز موبایل، پلتفرم لینوکس، پلتفرم اندروید، پلتفرم جاوا، پلتفرم PC، پلتفرم XBOX و...، یا در حوزه وب در حال حاضر برنامه های نوشته شده به زبان ASP.NET نیاز به سرور با سیستم عامل به فرض ویندوز 2008 دارند (پلتفرم ویندوز سرور 2008)، با دقت در عبارت متوجه می شویم که یک پلتفرم در واقع معرف ملزومات سخت افزاری (سرور) و همچنین ملزومات نرم افزاری (سیستم عامل ویندوز سرور 2008) مورد نیاز برای اجرای یک برنامه کاربردی (ASP.NET) است، همچنین ممکن است به نسخه ویژه یک نرم افزار نیز اشاره شده باشد (نسخه 2008)، یا در مورد PHP می توان به پلتفرم لینوکس سرور یا ویندوز سرور اشاره کرد که در واقع به معنی سروری است که روی آن سیستم عامل لینوکس یا ویندوز نصب و فعال باشد و لذا به طور خلاصه می گوییم PHP با پلتفرم لینوکس سرور یا ویندوز سرور قابل اجرا و سازگار است.

فریم ورک (Framework)

فریم ورک در لغت به معنی "چارچوب" است و منظور از فریم ورک نرم افزاری، قابلیتی است که معمولا با کمک گرفتن از مجموعه ای ازدستورالعمل ها، کتابخانه ها، رابط کاربری، کلاس ها و در کل امکانات فراهم شده از جانب یک نرم افزار یا یک زبان برنامه نویسی، ساختاری جدید ایجاد می کند تا به کارگیری آن نرم افزار یا زبان برنامه نویسی در راستای اهداف ایجاد فریم ورک، ساده تر و نتیجه با سهولت بیشتری محقق گردد، به عبارتی هدف از ایجاد فریم ورک ها معمولا فراهم نمودن ساز و کاری است که بتوان از امکانات یک نرم افزار یا زبان برنامه نویسی به نحو سریع تر و در برخی موارد کاملتر و حرفه ای تر استفاده کرد، فریم ورک ها در مقایسه با کتابخانه های نرم افزای، به لحاظ مفهومی از وسعت بیشتری برخوردارند (هرچند به دلایلی مانند تجملی بودن اصطلاح فریم ورک، برخی سازندگان کتابخانه ها، محصول خود را با اصطلاح فریم ورک نیز می نامند)، به طور مثال یک کتابخانه (مانند jQuery برای JavaScript) صرفا یک کتابخانه است اما فریم ورک (مانند Zend یا CakePHP برای PHP) خود می تواند مجموعه ای از کتابخانه ها و ملزومات دیگر باشد، کتابخانه ها معمولا به صورت بسته هستند و قابلیت توسعه پذیری ندارند، یک متد از کتابخانه بر اساس API آن فراخوانده شده و نتیجه برگردانده می شود، اما فریم ورک ها معمولا ساختار خاص خود را تحمیل می کنند که در چارچوب آن، قابلیت توسعه پذیری فراهم می شود، وجه تمایز دیگر این دو در اصطلاحی به نام معکوس بودن کنترل (Inversion of Control) است، در کتابخانه ها معمولا مجموعه ای از توابع وجود دارند که در هنگام استفاده از آن کتابخانه، صرفا به فراخوانی متد مورد نظر خود می پردازیم (به عبارتی ما متد را صدا می زنیم) و آن بخش از متد اجرا می شود، اما فریم ورک همه چیز را تحت کنترل خود در می آورد و چارچوب خاصی را مشخص می کند که صرفا می توانیم در همان چارچوب، تنظیمات دلخواه خود را اعمال نمائیم (فریم ورک در زمان اجرا، تنظیمات ما را می خواند یا به عبارتی صدا می زند و بر همان اساس نتیجه تولید می شود)، باید مد نظر داشت که استفاده یا عدم استفاده از فریم ورک می تواند بسته به موقعیت و نیاز، امری صحیح و ضروری یا در عین حال زائد و اشتباه تلقی شود، مخصوصا این امر در وب نمود بارزتری دارد، چرا که سرعت پردازش و سبکی برنامه از ارکان کلیدی در موفقیت سایت های وب هستند و فریم ورک ها معمولا به این مقوله آسیب می زنند، با این وجود نیاز به برخی امکانات ویژه یا تسریع در روند اجرای پروژه، می تواند از علل گرایش به استفاده از فریم ورک باشد.